Είναι ή δεν είναι η σειρά πιστή στον κόσμο της Μέσης Γης του μεγάλου συγγραφέα? Ο διχασμός και η απάντηση

Η σειρά «The Rings of Power» έκανε πρεμιέρα το 2022 και αμέσως κατέκτησε την προσοχή του κοινού, προκαλώντας έντονη συζήτηση για την επιτυχία και την ποιότητά της. Βασισμένη στον κόσμο της Μέσης-Γης του J.R.R. Tolkien, η σειρά τοποθετείται χιλιάδες χρόνια πριν τα γεγονότα του «The Hobbit» και του «The Lord of the Rings» προσφέροντας στους θεατές μια νέα ματιά στη μυθολογία που δημιούργησε ο Τόλκιν.

Η σειρά έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από ένα μέρος των φανατικών οπαδών του συγγραφέα αλλά και του σκηνοθέτη της τριλογίας ταινιών, Peter Jackson, οι οποίοι τη σύγκριναν με το αυθεντικό έργο του Τόλκιν και εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για το αν το νέο αυτό εγχείρημα μπορεί να χαρακτηριστεί “αντάξιο” της κλασικής μυθολογίας ή της απόδοσης των ταινιών του διάσημου σκηνοθέτη. Ο αντίκτυπος ήταν άμεσος και έντονος, καθώς η σειρά έγινε το επίκεντρο διαδικτυακών συζητήσεων, αλλά και έντονων αντιπαραθέσεων. Κριτικές σχετικά με τις ερμηνείες χαρακτήρων, τις διασκευές ιστοριών και τις αλλαγές που έγιναν στη μυθολογία, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα. Το κύριο σημείο σύγκρουσης έγινε η ερώτηση: «Ποιό είναι το αυθεντικό όραμα του Τόλκιν και ποιοι είναι οι όροι για να το κατανοήσουμε;» Η ένταση στις συζητήσεις είχε μια χαρακτηριστική διαφορά από άλλες περιπτώσεις, καθώς ξεπερνούσε τα όρια της καλλιτεχνικής κριτικής και εισέρχονταν σε μία αναμέτρηση για το τι είναι “σωστό” και “αυθεντικό” στην τέχνη του Τόλκιν.

Η έντονη αυτή αντίδραση συνδυάστηκε με διαρκή αναφορές και αντιπαραθέσεις γύρω από τον όρο Canon, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των απόψεων του κοινού για τη σειρά. Η αίσθηση ότι κάποια πράγματα “ανήκουν” και άλλα “δεν ανήκουν” στο έργο του Τόλκιν αναδείχθηκε ως το βασικό διακύβευμα της συζήτησης.

Ορισμός του “Canon” στον κόσμο της τέχνης:

Ο όρος Canon χρησιμοποιείται για να καθορίσει τα έργα ή τα στοιχεία που θεωρούνται αυθεντικά, επίσημα και αναγνωρισμένα, είτε πρόκειται για λογοτεχνία, ταινίες, σειρές ή βιντεοπαιχνίδια. Στη λογοτεχνία, το Canon αναφέρεται συνήθως στα έργα ενός συγγραφέα που θεωρούνται επίσημα ή αυθεντικά, εκείνα που απαρτίζουν το σύνολο της αναγνωρισμένης καλλιτεχνικής του κληρονομιάς.

Canon και Tolkien:

Σε ένα βίντεο που δημοσίευσε ο Dr. Corey Olsen στο YouTube, εξετάζει το θέμα του τι είναι και τι δεν είναι Canon στον κόσμο του Τόλκιν. Το βίντεο αυτό παρέχει μια εκτενή ανάλυση και συνεισφέρει στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι δημιουργοί της σειράς The Rings of Power έχουν προσεγγίσει τα έργα του Τόλκιν. Μέσω αυτής της αναφοράς, θα προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε ποιο είναι το πραγματικό πλαίσιο για την παρουσίαση του κόσμου της Μέσης Γης στην τηλεοπτική εκδοχή της Amazon.

Ο Dr. Corey Olsen είναι ένας αναγνωρισμένος καθηγητής και ειδικός στη δουλειά του J.R.R. Tolkien, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση της μυθολογίας και των έργων του. Είναι γνωστός για τη δουλειά του ως ιδρυτής του The Tolkien Professor, ενός podcast και μιας διαδικτυακής κοινότητας αφιερωμένης στη μελέτη του έργου του Τόλκιν. Ο Olsen έχει επίσης αναπτύξει διάφορους ακαδημαϊκούς κύκλους και σεμινάρια που εξετάζουν σε βάθος τις πτυχές του κόσμου της Μέσης-Γης.

Στο βίντεο του, υποστηρίζει ότι η έννοια του Canon στα έργα του Τόλκιν δεν ισχύει με τον τρόπο που έχει καθιερωθεί στην ευρύτερη αντίληψη. Όπως αναφέρει, το απέραντο έργο του Τόλκιν, το οποίο περιλαμβάνει γραπτά, σημειώσεις, και αδημοσίευτα έργα, δεν έχει ολοκληρωθεί και δημοσιευθεί στην πλήρη του έκταση. Ο ίδιος ο Τόλκιν, κατά τη διάρκεια της ζωής του, επανειλημμένα έγραφε και ξαναέγραφε τις ιστορίες της Μέσης Γης, συχνά τροποποιώντας και εμπλουτίζοντας τα έργα του. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του, ωστόσο, παρέμεινε αδημοσίευτο και βρίσκεται στα χέρια της οικογένειας του. Ο γιός του Τόλκιν, Christopher Tolkien, μετά τον θάνατο του πατέρα του εκμεταλλεύτηκε αυτό το ανεκτίμητο υλικό και το εξέδωσε σε διάφορες μορφές, προσφέροντας μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του έργου του.

Από αυτήν την οπτική γωνία, η άποψη ότι canon είναι μόνο τα έργα που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής του Τόλκιν παραβλέπει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του και την ίδια την διαδικασία της δημιουργίας του. Ο Dr. Olsen επισημαίνει ότι η έννοια του canon δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο σε αυτά τα έργα που δημοσιεύθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής του συγγραφέα, διότι θα ήταν άδικο και ανακριβές να ακυρωθούν όλα τα υπόλοιπα, εξίσου σημαντικά στοιχεία του έργου του που δεν είδαν το φως της δημοσιότητας. Ο Τόλκιν, όπως τονίζει, ήταν πάντα σε μια κατάσταση συνεχούς εξέλιξης των ιστοριών του, και η ίδια η οικογένεια και οι μελετητές του προχώρησαν σε εκδόσεις που τελικά κατέστησαν αυτά τα ανέκδοτα έργα μέρος του μεγαλύτερου κόσμου της Μέσης Γης.

Για τον Dr. Olsen, η έννοια του canon δεν πρέπει να καθορίζεται μόνο από εκδοτικούς οίκους ή από το ποια έργα δημοσιεύτηκαν στον τύπο, αλλά θα πρέπει να αναγνωρίζεται και η αξία του αδημοσίευτου υλικού του Τόλκιν. Οι δημιουργοί της σειράς The Rings of Power, ως εκ τούτου, είχαν πλήρη εξουσιοδότηση να αντλήσουν από αυτό το ευρύ και ανεξερεύνητο υλικό για να αναπτύξουν την αφήγησή τους, χωρίς να παραβιάζουν την ουσία του κόσμου του Τόλκιν.

Αυτα είναι μερικά αποσπάσματα από τα λεγόμενα του Dr. Olsen:

«Canon είναι μια αυθεντική λίστα έργων, συμφωνημένη από μια ομάδα ανθρώπων των οποίων η εξουσιοδότηση να καθορίζουν αυτή τη λίστα είναι διεθνώς αποδεκτή. Ο καθορισμός του canon είναι πάντα μια δήλωση εξουσίας. Όταν μιλάμε για τα γραπτά ενός παλιού συγγραφέα, αναφερόμαστε συνήθως στα «canon έργα» του για να ξεχωρίσουμε τα έργα που είναι σίγουρα δικά του από εκείνα που του αποδίδονται, αλλά για τα οποία υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την αυθεντικότητά τους.»

«Φαίνεται φυσικό για πολλούς ότι τα έργα που ο Τόλκιν δημοσίευσε όσο ζούσε, αποτελούν το canon του, ενώ τα άλλα γραπτά και ιδέες του που εκδόθηκαν από τον γιο του Κρίστοφερ μετά τον θάνατό του δεν ανήκουν σε αυτό το canon. Αλλά αν γνωρίζετε λίγα για την καριέρα του Τόλκιν και το έργο του, θα συνειδητοποιήσετε ότι αυτό το επιχείρημα δεν έχει λογική βάση.»

«Είναι λανθασμένη η αντίληψη στο πώς λειτουργεί στην πραγματικότητα η έκδοση. Ποιος είχε την εξουσία να αποφασίσει ποιο έργο θα εκδοθεί και ποιο όχι; Σίγουρα όχι ο ίδιος ο συγγραφέας. Το άτομο που αποφάσισε ποια έργα του Τόλκιν θα δημοσιεύονταν ήταν ο εκδότης του. Είμαστε πραγματικά πρόθυμοι να δώσουμε σε αυτό το άτομο την απόλυτη εξουσία να αποφασίσει ποια έργα του Τόλκιν είναι αυθεντικά και ποια όχι;»

«Η ουσία της δουλειάς του βρίσκεται στην αδιάκοπη ανάπτυξή της, και πολλές από τις ιδέες που εξελίχθηκαν, αλλά δεν δημοσιεύθηκαν ποτέ, είναι εξίσου σημαντικές για την κατανόηση του κόσμου που δημιούργησε.»

«Το να προσδιορίσουμε ένα αυστηρό «canon» για το έργο του Τόλκιν και να αποκλείσουμε ό,τι δεν περιλαμβάνεται στις δημοσιευμένες εκδόσεις είναι λανθασμένο και περιοριστικό. Ο Τόλκιν δεν σταμάτησε ποτέ να σκέφτεται και να δημιουργεί για τη Μέση-Γη, και η αφήγησή του είναι κάτι που εξελίχθηκε και θα μπορούσε να συνεχίσει να εξελίσσεται ακόμα και μετά τον θάνατό του, μέσα από την κατανόηση και τις επιρροές που άντλησε από τα διάφορα σχέδιά του και τα έγγραφά του. Αυτή η συνεχής αναδιαμόρφωση της μυθοπλασίας είναι μέρος της δύναμης και της πολυπλοκότητας του έργου του.»

The Rings of Power και Peter Jakson

Οι δημιουργοί της σειράς «The Rings of Power» ( J.D. Payne και Patrick McKay), έχουν εκφράσει ανοιχτά τις θέσεις τους σχετικά με την προσέγγιση τους στον κόσμο του Τόλκιν και το πώς χρησιμοποίησαν το υλικό του. Σε συνεντεύξεις και δηλώσεις τους, οι δημιουργοί έχουν αναφέρει ότι στόχος τους ήταν να παραμείνουν πιστοί στο πνεύμα του έργου του Τόλκιν, ενώ ταυτόχρονα ήθελαν να προσφέρουν μια νέα, φρέσκια προσέγγιση για να κάνουν τις ιστορίες πιο προσβάσιμες και κατανοητές για το σύγχρονο κοινό.

Η ομάδα παραγωγής εξήγησε ότι είχαν πλήρη έγκριση να εξετάσουν και να χρησιμοποιήσουν το υλικό που υπήρχε από τις σημειώσεις του Τόλκιν και τα ανέκδοτα έργα του, που περιλαμβάνονται στις εκδόσεις του Christopher Tolkien, και ειδικότερα στις Άγνωστες Ιστορίες της Μέσης Γης. Παρά το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες ιστορίες δεν έχουν αναλυθεί εκτενώς από τον Τόλκιν στις κύριες του εκδόσεις, οι δημιουργοί της σειράς τόνισαν ότι το να εμπνευστούν από αυτό το αδημοσίευτο υλικό δεν παραβιάζει το canon του κόσμου του Τόλκιν, καθώς αυτό το υλικό έχει αποτελέσει μέρος του ευρύτερου έργου του συγγραφέα και του κόσμου που δημιούργησε.

Οι δημιουργοί της σειράς είχαν τη μοναδική ευκαιρία να εξετάσουν τα γραπτά του Τόλκιν με την πλήρη έγκριση και υποστήριξη της οικογένειας του συγγραφέα, μέσω της Middle-earth Enterprises. Η άδεια που τους παραχωρήθηκε επιτρέπει μια πιο ευρεία εξερεύνηση του κόσμου του Τόλκιν, επιτρέποντας τους να αντλήσουν έμπνευση από τα αμέτρητα ανέκδοτα και αδημοσίευτα κείμενα του συγγραφέα, που παρέμειναν για χρόνια στη σκιά. Αυτή η πρόσβαση τους επιτρέπει να δημιουργήσουν μια σειρά που όχι μόνο τιμά τη δουλειά του Τόλκιν, αλλά φέρνει νέες προοπτικές και επεκτείνει το σύμπαν του με σεβασμό στις βασικές του αρχές.

Πολλοί συγκρίνουν τη νέα σειρά με τις εμβληματικές και σπουδαίες ταινίες του Peter Jackson (Τριλογία Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών). Ωστόσο, αυτή η σύγκριση δεν είναι βάσιμη. Ο λόγος είναι ότι η σειρά ταινιών του Jackson δεν ήταν και αυτή απαλλαγμένη από παραχωρήσεις ή αλλαγές για λόγους κινηματογραφικής αφήγησης. Η απόδοση των ταινιών ήταν εξαιρετική και αξεπέραστη. Μη ξεχνάμε όμως ότι και ο Jackson κατηγορήθηκε συχνά για κάποιες αλλαγές που έκανε, όπως η υπερβολική παρουσίαση του «ρομαντισμού» ή η απλοποίηση χαρακτήρων και γεγονότων για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της κινηματογραφικής αφήγησης. Κριτικές υπήρξαν και για την επαναλαμβανόμενη δράση ή τη μετατροπή κάποιων χαρακτήρων. Παρόλα αυτά, ο Jackson έθεσε τις ταινίες του ως μια προσωπική ερμηνεία του κόσμου του Τόλκιν, και όχι ως μια αυστηρή αντιγραφή των βιβλίων.

Σαν φαν του Τόλκιν, η επιθυμία μας είναι να συνεχίσουν οι δημιουργοί να παράγουν έργα που αντλούν έμπνευση από τον μαγευτικό κόσμο του αγαπημένου συγγραφέα, πάντα με σεβασμό και αφοσίωση στην κληρονομιά που άφησε πίσω του. Θέλουμε να βλέπουμε τις ιστορίες της Μέσης Γης να αναβιώνουν, να εξελίσσονται και να ανθίζουν, χωρίς να χάνουν την ουσία και το πνεύμα του Τόλκιν.

Δείτε το βίντεο του Dr. Corey Olsen:

Ενημερωθείτε για τη σειρά εδώ: The Lord of the Rings: The Rings of Power πληροφορίες

Μάθε ποιος είναι ο συγγραφέας Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, ποιο είναι όλο το συγγραφικό του έργο και ότι έχει μεταφερθεί από αυτό στον κινηματογράφο και τη τηλεόραση στο άρθρο εδώ: J.R.R. TOLKIEN: Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών και της Πένας!

11/11/2024

Ακολουθήστε το seriesly.gr στο Fakebook για να μαθαίνετε πρώτοι  όλα τα νέα που κυκλοφορούν καθώς και στο Instagram. Ακολουθείστε και εγγραφείτε στο ιστολόγιο seriesly.gr για να έρχονται ειδοποιήσεις για όλα τα νέα άρθρα. Κάντε subscribe στο YouTube κανάλι μας.